«Αγαπητοί, μη πιστεύετε σε κάθε πνεύμα, αλλά δοκιμάζετε τα πνεύματα αν είναι από τον Θεό επειδή, πολλοί ψευδοπροφήτες έχουν βγει στον κόσμο» (Α’ Ιωάννου 4:1)
Η πίστη στην ύπαρξη και την πιστότητα του Θεού είναι αναγκαία συνθήκη ώστε να έχει νόημα οποιαδήποτε προσπάθεια του ανθρώπου να ζήσει μια αληθινή και ζωοποιό σχέση μαζί Του (Εβραίους 11:6). Παράλληλα, επειδή η πίστη έρχεται από την ακοή (Ρωμαίους 10:17) ο Θεός φανερώνει την αλήθεια Του δια του Αγίου Πνεύματος μέσα από το έργο των διδασκάλων και προφητών. Όμως, καθώς δεν υπάρχει σωτηρία χωρίς πίστη στην αλήθεια του Θεού, ταυτόχρονα μια ψευδής διδασκαλία μπορεί να οδηγήσει στην απώλεια. Στον αντίποδα της άποψης πως οτιδήποτε «πνευματικό» ακούγεται σε μια σύναξη Χριστιανών πρέπει να γίνεται αναντίρρητα δεκτό με πίστη, η Γραφή τονίζει ότι όσο κρίσιμη είναι η πίστη στην αλήθεια για σωτηρία άλλο τόσο απαραίτητη είναι η δοκιμασία και απιστία στο ψέμα (Α’ Ιωάννου 4:1, Α’ Τιμόθεο 6:5δ, κ.α.). Ο κίνδυνος των ψευδοδιδασκάλων και ψευδοπροφητών σημειώνεται σε ολόκληρη την Γραφή (βλ. Πράξεις 20:29-30, Α’ Τιμόθεο 4:1-3, Ματθαίος 24:11,24, Τίτο 1:10, Ιούδα 1:18 κ.α) και φυσικά ήταν υπαρκτός και από τις πρώτες μέρες της εκκλησίας ενώ στόχος τους είναι να πλανήσουν τόσο τις «αστήρικτες ψυχές» (Β’ Πέτρου 2:14)όσο και τους «εκλεκτούς» (Ματθαίος 24:24). Ο απ. Πέτρος γράφει, «Υπήρξαν, όμως, και ψευδοπροφήτες ανάμεσα στον λαό, όπως και μεταξύ σας θα υπάρξουν ψευδοδάσκαλοι, οι οποίοι θα εισαγάγουν με πλάγιο τρόπο αιρέσεις απώλειας… Και πολλοί θα ακολουθήσουν στις απώλειές τους…» (Β’ Πέτρου 2:1-2). Βλέπουμε στη Γραφή ότι μερικά από τα πιο συνηθισμένα χαρακτηριστικά των ψευδοδιδασκάλων και των ψευδοπροφητών είναι…
Μοιάζουν πολύ με τους αληθινούς πιστούς. Ο Ιησούς Χριστός είπε, «Προσέχετε δε από τους ψευδοπροφήτες, που έρχονται σε σας με ενδύματα προβάτων, από μέσα όμως είναι αρπακτικοί λύκοι» (Ματθαίος 7:15). Σε άλλο σημείο διαβάζουμε ότι, «οι άνθρωποι αυτού του είδους είναι ψευδαπόστολοι… διάκονοι του Σατανά…. που μετασχηματίζονται σε διακόνους της δικαιοσύνης και αποστόλους του Χριστού ακριβώς όπως ίδιος ο σατανάς μετασχηματίζεται σε άγγελο φωτός» (βλ. Β’ Κορινθίους 11:13-15).
Φέρνουν διαιρέσεις στο ποίμνιο. Οι ψευδοδιδάσκαλοι συστήνονται ως κάτι ιδιαίτερο και αποχωρίζονται από την κοινωνία των αδελφών όπως διαβάζουμε, «στον έσχατο καιρό θα ‘ρθουν εμπαίκτες… που αποχωρίζουν τον εαυτό τους, είναι άνθρωποι ζωώδεις, οι οποίοι Πνεύμα δεν έχουν» (βλ. Ιούδα 18-19. Βλ. κ. Ρωμαίους 16:17).
Υποκινούνται από την πλεονεξία τους. Διαβάζουμε, «…αυτού του είδους οι άνθρωποι δεν υπηρετούν ως δούλοι τον Κύριό μας Ιησού Χριστό, αλλά τη δική τους κοιλιά… νομίζουν δε την ευσέβεια ότι είναι μέσον για πλουτισμό… έχουν την καρδιά γυμνασμένη σε πλεονεξίες… Και θα σας εμπορευθούν με πλαστά λόγια, χάρη πλεονεξίας» (Ρωμαίους 16:18α-γ, Β’ Πέτρου 2:3,14, Α’ Τιμόθεο 6:5).
Χρησιμοποιούν την κολακεία. Οι ψευδοδιδάσκαλοι χρησιμοποιούν υπερβολικά φιλοφρονητικά λόγια για να αποσπάσουν την εύνοια των πιστών. Ο απ. Παύλος γράφει, «…με λόγια καλά και κολακευτικά εξαπατούν τις καρδιές των ακάκων» (Ρωμαίους 16:18δ-ε).
Υποβαθμίζουν τη σημασία θεμάτων όπως η αμαρτία και η κρίση. Οι ψευδοδιδάσκαλοι και ψευδοπροφήτες λένε στους ανθρώπους (που ο Θεός θα κρίνει) ότι όλα πάνε καλά με την πνευματική τους ζωή και δεν υπάρχει κανένας λόγος να ανησυχούν: «Και γιάτρεψαν το σύντριμμα της θυγατέρας του λαού μου με επιπόλαιο τρόπο, λέγοντας: Ειρήνη, ειρήνη και δεν υπάρχει ειρήνη» (βλ. Ιερεμίας: 6:13-14, Ιεζεκιήλ 13:10,22).
Γαργαλίζουν με ψέματα και μύθους τις ακοές σύμφωνα με την επιθυμία των ακροατών τους. Ο Λόγος του Θεού λέει, «Επειδή, θα ‘ρθει καιρός, όταν δεν θα υποφέρουν την υγιαίνουσα διδασκαλία αλλά, θα συγκεντρώσουν στον εαυτό τους έναν σωρό δασκάλους, σύμφωνα με τις δικές τους επιθυμίες, για να γαργαλίζονται στην ακοή και από μεν την αλήθεια θα αποστρέψουν την ακοή τους, προς δε τους μύθους θα εκτραπούν» (Β’ Τιμόθεο 4:3-4, Γαλάτες 1:10, Α’ Θεσσαλονικείς 2:1-4, Ησαΐας 30:10).
Προωθούν την ανηθικότητα και την ασέβεια. Διαβάζουμε, «Επειδή, μερικοί άνθρωποι εισχώρησαν λαθραία… ασεβείς, που μεταστρέφουν τη χάρη του Θεού μας σε ασέλγεια… ακολουθούν πίσω από τη σάρκα με επιθυμία ακαθαρσίας… έχουν μάτια γεμάτα από μοιχεία, και χωρίς να σταματούν από την αμαρτία… καταφρονούν την εξουσία είναι τολμητές, αυθάδεις, δεν τρέμουν βλασφημώντας τα αξιώματα… βλασφημούν για πράγματα που αγνοούν… στοχάζονται για ηδονή την καθημερινή απόλαυση…» (βλ. Ιούδα 1:4, Β’ Πέτρου 2:10-14,18, Αριθμοί 16:3).
Σε επόμενα μέρη της μελέτης θα δούμε μέσα από τη Γραφή κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα ψευδοδιδασκάλων, ψευδοπροφητών και των μεθόδων τους.